
Radio Naukowe
Radio Naukowe - Karolina Głowacka
Radio Naukowe to podcast naukowy tworzony przez dziennikarkę Karolinę Głowacką. Tu na pierwszym planie są naukowczynie i naukowcy. Opowiadają - fenomenalnie! - o swoich dziedzinach wiedzy, aktualnych badaniach i wyzwaniach na przyszłość. Rozmawiamy nie tylko o tym CO wiemy, ale też SKĄD to wiemy. || radionaukowe.pl || https://patronite.pl/radionaukowe
Categories: Science & Medicine
Listen to the last episode:
Medycyna często występuje z przymiotnikami: konwencjonalna lub akademicka, alternatywna, holistyczna i komplementarna. Nietrudno się pogubić. Czy te różne podejścia są sobie równe? – Prawda nie leży pośrodku, tylko leży tam, gdzie leży – tak krótko podsumowuje rozterki Jakub Zawiła- Niedźwiecki z Centrum Bioetyki i Bioprawa Uniwersytetu Warszawskiego, badacz etyki klinicznej i pseudonauki w medycynie.
Rozmawiamy o EBM: evidence based medicine, medycynie opartej na dowodach, czyli medycynie akademickiej. Czy może po prostu: medycynie, bo jeśli udowodniona zostanie skuteczność danej metody to trafia ona do medycyny; nie musi się tułać wśród „alternatyw”.
EBM została sformalizowana dość niedawno, bo dopiero w 1991 roku przez grupę epidemiologów klinicznych z Kanady. Powstała jako ruch sprzeciwu wobec medycyny opartej na autorytecie. W dużym skrócie: jeśli chcemy uznać, że jakaś procedura ma działanie lecznicze, musimy ją przebadać i dostarczyć odpowiednich dowodów, że tak jest.
Dowody można widzieć w formie piramidy. Najwyższe znaczenie mają tzw. metaanalizy, czyli badania sumujące wyniki innych badań naukowych, swego rodzaju ekstrakty wiedzy z danej dziedziny. Następnie mamy randomizowane badania kliniczne, dalej badania eksperymentalne, ale nie randomizowane – stosowane szczególnie w sytuacjach, kiedy randomizacja nie jest możliwa (bardzo trudno jest na przykład przeprowadzić chirurgiczne placebo!). Niżej są badania obserwacyjne: badacz nie tworzy i nie kontroluje warunków, tylko obserwuje to, co się dzieje. Dużo łatwiej uzyskać w nich zafałszowane wyniki. Jeszcze niżej znajdują się case studies, czyli opisy pojedynczych przypadków działania, a na samym końcu mamy opinie ekspertów.
Brzmi to spójnie. Dlaczego więc pacjenci często czują potrzebę szukania dodatkowych rozwiązań? Bo szukamy pewności, obietnicy, a tego w nauce nie ma. – Pseudomedycyny obiecują rzeczy, których medycyna obiecać nie może ze względu na zasadę prawdomówności – zauważa mój gość. Tymczasem w tzw. „altmedzie” charakterystyczne jest obiecywanie stuprocentowego sukcesu i powoływanie się na konkretne przypadki osób, z którymi pacjent może się utożsamić.
Ta pozorna wada EBM jest jednak jej ogromną zaletą: statystyki badań klinicznych to twarde dane potwierdzające, że dana metoda jest aktualnie najlepsza. EBM przyniosła rewolucję w medycynie: udowodniono, że dawniej popularne zabiegi (np. podwiązywanie naczyń krwionośnych przy dusznicy) nie działają, a nawet szkodzą pacjentom. Jesteśmy poddawani tylko procedurom o potwierdzonym działaniu.
Rozmawiamy o tym, jak alternatywne metody próbują upodabniać się do medycyny, jakie są granice wolności lekarza co do wyboru sposobu leczenia oraz gdzie w tym wszystkim jest pacjent. Gorąco polecam!
💛 Rozmowę nagrałam w studio RN, które mogłam urządzić dzięki wsparciu na https://patronite.pl/radionaukowe Bardzo dziękuję! Mamy kolejne plany rozwoju, jeśli chcesz w nich pomóc – zachęcam do wpłat w dowolnej kwocie 💛
Radio Naukowe nadaje:
🎧 radionaukowe.pl
🎧 Spotify
🎧 Google Podcast
🎧 Apple Podcast
🎧 YouTube
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
Previous episodes
-
209 - #165 Medycyna oparta na dowodach - czy jest dla niej skuteczna alternatywa? | Jakub Zawiła-Niedźwiecki Thu, 21 Sep 2023
-
208 - #164 Początki judaizmu - z jakich kultów zrodził się potężny Bóg Izraela? | prof. Łukasz Niesiołowski-Spanò Thu, 14 Sep 2023
-
207 - #163 Ptaki inaczej - czym się narkotyzują i czyjego moczu się boją? | Adam Zbyryt Thu, 07 Sep 2023
-
206 - LAMU'23 #10 Skąd się wziął nasz charakter? Jak się goją rany? | Odcinek o człowieku (2) Mon, 04 Sep 2023
-
205 - #162 Zasada antropiczna – czy we Wszechświecie musiało powstać świadome życie? | prof. Jean-Pierre Lasota Thu, 31 Aug 2023
-
204 - LAMU'23 #9 Jak się robi siła nośna, która unosi samoloty w powietrzu? | Odcinek technologiczny Mon, 28 Aug 2023
-
203 - #161 Wyjście z Afryki - skąd naukowcy wiedzą kiedy, jak i gdzie migrował Homo sapiens? Thu, 24 Aug 2023
-
202 - LAMU'23 #8 Co by było gdyby w Układzie Słonecznym były dwie gwiazdy? | Odcinek astronomiczny Mon, 21 Aug 2023
-
201 - #160 Fakty i mity o hormonach – jak bardzo zależy od nich nasze zdrowie i zachowanie? | dr Alicja Puścian Thu, 17 Aug 2023
-
200 - LAMU'23 #7 Skąd tygrys wie, gdzie ma iść, kiedy chodzi po lesie? Odcinek zwierzęcy Mon, 14 Aug 2023
-
199 - #159 Psychozy - czy podejrzliwość to zaburzenie psychiczne? | prof. Łukasz Gawęda Thu, 10 Aug 2023
-
198 - LAMU'23 #6 Czemu w wodzie łatwiej się podnosi ciężary? Odcinek o fizyce codziennej Mon, 07 Aug 2023
-
197 - #158 Fizyka w medycynie - co się tak naprawdę dzieje w rezonansie? | prof. Bożena Jasińska Thu, 03 Aug 2023
-
196 - LAMU'23 #05 Dlaczego ludzie mówią? Czemu a2 + b2 = c2? | Odcinek matematyczno-językowy Mon, 31 Jul 2023
-
195 - #157 Ekonomia Afryki - czy czeka ją rozkwit? | dr Raphael Habi, dr John Tlegray, dr Konrad Czernichowski Thu, 27 Jul 2023
-
194 - LAMU'23 #04 Po co jest życie? Czy bakterie jedzą to co my? | Odcinek o życiu (dużym i małym) Mon, 24 Jul 2023
-
193 - #156 Wodór - czy to tania, ekologiczna i bezpieczna alternatywa dla ropy? | prof. Mariusz Krawiec Thu, 20 Jul 2023
-
192 - LAMU'23 #03 Co to jest nic? Jak powstaje pożar? | Odcinek o fizyce i ogniu Mon, 17 Jul 2023
-
191 - #155 Kryminalne XX-lecie - jak wyglądał przestępczy półświatek II Rzeczypospolitej? | prof. Mateusz Rodak Thu, 13 Jul 2023
-
190 - LAMU'23 #02 Z czego składa się kupa? Skąd się biorą smarki w nosie? | Odcinek o człowieku (1) Mon, 10 Jul 2023
-
189 - #154 Owady - osobliwi przybysze z prawiecznych czasów | prof. Edyta Buczyńska, prof. Paweł Buczyński Thu, 06 Jul 2023
-
188 - LAMU'23 #01 - Ile ważą chmury i dlaczego niektóre są takie ciemne? Odcinek meteorologiczny Mon, 03 Jul 2023
-
187 - #153 Unia Lubelska - jak dwa państwa i narody w jeden lud zniosła i spoiła? | prof. Henryk Gmiterek Thu, 29 Jun 2023
-
186 - #152 Magia dawnej wsi - jacy byli, w co wierzyli i czego się bali nasi przodkowie? | prof. Katarzyna Smyk Thu, 22 Jun 2023
-
185 - #151 Nanorurki węglowe - czy to będzie szczyt miniaturyzacji w elektronice? | prof. Sławomir Boncel Thu, 15 Jun 2023
-
184 - # 150 Dokładność pomiaru - czy naukowcy potrafią mierzyć świat? | Darek Aksamit Thu, 08 Jun 2023
-
183 - #149 Wilki - jak kochają i polują największe drapieżniki polskich lasów? | prof. Sabina Pierużek-Nowak Thu, 01 Jun 2023
-
182 - #148 Deficyt antymaterii - dlaczego istnieje raczej coś niż antycoś? | prof. Jan Kisiel Thu, 25 May 2023
-
181 - #147 Świat obiektów najmniejszych - kwarki, gluony i oddziaływania silne | prof. Barbara Badełek Thu, 18 May 2023
-
179 - #146 Wikingowie - kim tak naprawdę byli legendarni wojownicy z północy? | prof. Jakub Morawiec Thu, 11 May 2023
-
178 - #145 Fundamentalne pytania fizyki – czy nasz Wszechświat jest ostatnim? | prof. Krzysztof Meissner Thu, 04 May 2023
-
177 - #144 Bakterie – czy to one sterują naszym "ja"? | prof. Aleksandra Ziembińska-Buczyńska Thu, 27 Apr 2023
-
176 - #143 Leki - jak działają i jak je tworzy współczesna farmakologia? | prof. Robert Musioł Thu, 20 Apr 2023
-
175 - Rozpad. Stefania Horovitz nadaje wagę naturze | Seria "Beyond Curie" #04 Mon, 17 Apr 2023
-
174 - #142 Ryby nasze i obce - cisi mieszkańcy Rzeczypospolitej | prof. Tomasz Kakareko, Michał Mięsikowski Thu, 13 Apr 2023
-
173 - #141 Narcyzm - samouwielbienie niszczące jednostkę i jej otoczenie | prof. Anna Czarna Thu, 06 Apr 2023
-
172 - #140 Cesarstwo Bizantyńskie - odtrącona ostoja chrześcijaństwa | dr Andrzej Kompa Thu, 30 Mar 2023
-
171 - Plaga. Françoise Barré-Sinoussi usiłuje ratować świat | Seria "Beyond Curie" #03 Mon, 27 Mar 2023
-
170 - #139 Klonowanie ludzi, eksperymenty na zwierzętach - moralne granice nauki | dr Joanna Różynska Thu, 23 Mar 2023
-
169 - #138 Placebo, nocebo, ból - jak umysł potrafi oszukać ciało i mózg? | prof. Przemysław Bąbel Thu, 16 Mar 2023
-
168 - Kryptonim 523. Tajna misja Tu Youyou | Seria "Beyond Curie" #02 Mon, 13 Mar 2023
-
167 - #137 Islam, kobiety i seks – jak wygląda życie muzułmanek? | prof. Katarzyna Pachniak Thu, 09 Mar 2023
-
166 - Osobliwy przypadek dr. Barry’ego | Seria "Beyond Curie" #01 [NOWY FORMAT RN] Mon, 06 Mar 2023
-
165 - #136 Synchrotron Solaris - potężne narzędzie polskiej nauki | prof. M. Stankiewicz, dr A. Wawrzyniak Thu, 02 Mar 2023
-
164 - #135 Boom na geopolitykę - czy internetowych ekspertów należy brać na poważnie? Thu, 23 Feb 2023
-
163 - #134 Komety – skąd przychodzą i dokąd zmierzają kosmiczni wędrowcy? | dr Michał Drahus Thu, 16 Feb 2023
-
162 - #133 Dziedziczenie i geny - co mamy po tacie, a co po mamie? | prof. Ewa Bartnik Thu, 09 Feb 2023
-
161 - #132 Mokradła, bagna, torfowiska - portale między przeszłością a przyszłością | prof. Mariusz Lamentowicz Thu, 02 Feb 2023
-
160 - #131 Fizyka w 2D – jakie supermoce mają atomowe warstwy materii? | prof. Andrzej Wysmołek Thu, 26 Jan 2023
-
159 - #130 Filozofia fizyki - czy fizycy wiedzą co robią? | prof. Wojciech Sady Thu, 19 Jan 2023